นายชัยวัฒน์ โยธคล เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) ในฐานะหัวหน้าคณะผู้แทนไทย เปิดเผยภายหลังการประชุมระดับอธิบดีว่าด้วยความร่วมมือด้านสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (SPS) อาเซียน–จีน ครั้งที่ 9 เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2568 ณ นครฉงชิ่ง สาธารณรัฐประชาชนจีน ว่า การประชุมครั้งนี้ได้สะท้อนให้เห็นถึงพัฒนาการความร่วมมือที่ก้าวหน้าอย่างมาก โดยเฉพาะด้านเทคโนโลยีดิจิทัลซึ่งมีบทบาทสำคัญในการยกระดับระบบความปลอดภัยอาหารและอำนวยความสะดวกทางการค้าในภูมิภาค
นายชัยวัฒน์ กล่าวว่า ที่ประชุมได้รับทราบความคืบหน้าจากจีนในการพัฒนา เว็บไซต์ China–ASEAN SPS Cooperation Information Platform (www.chinaaseansps.com) ซึ่งได้รวบรวมข้อมูลกฎหมาย มาตรฐาน และมาตรการด้านสินค้าเกษตรกว่า 40,000 รายการ พร้อมจัดตั้งฐานข้อมูลสารจำกัดและสารปนเปื้อนกว่า 200,000 รายการ โดยเพิ่มฟังก์ชัน AI Assistant “เสี่ยวไห่” (Xiaohai) เพื่อช่วยสืบค้น วิเคราะห์ และตอบคำถามด้าน SPS ได้อย่างรวดเร็ว รวมถึงระบบ Market Access Inquiry Platform ที่เปิดให้ประเทศสมาชิกสามารถตรวจสอบสถานะการเข้าถึงตลาดของสินค้าเกษตรและอาหารได้แบบออนไลน์ ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญของการนำเทคโนโลยีอัจฉริยะมาช่วยพัฒนาความโปร่งใสและการบริหารจัดการความเสี่ยงในห่วงโซ่อาหาร
นอกจากนี้ ที่ประชุมยังได้หารือประเด็นการจัดตั้งกลไกร่วมป้องกันและควบคุมโรคพืชและสัตว์ข้ามพรมแดน (Invasive Alien Species) ซึ่งจีนได้เสนอให้ขยายความร่วมมือเชิงเทคนิคและการแลกเปลี่ยนข้อมูลร่วมกัน เพื่อเสริมสร้างระบบเฝ้าระวังและการตอบสนองอย่างรวดเร็วในระดับภูมิภาค โดยไทยเห็นว่าแนวทางดังกล่าวจะช่วยยกระดับมาตรการด้านความปลอดภัยชีวภาพ (Biosecurity) และความมั่นคงทางอาหารของภูมิภาคอาเซียน–จีนได้อย่างยั่งยืน
เลขาธิการ มกอช. กล่าวเพิ่มเติมว่า สำหรับประเทศไทย มกอช. จะได้ใช้เวทีนี้ในการหารือแนวทาง ต่อยอดพัฒนา “ระบบใบรับรอง SPS อิเล็กทรอนิกส์ (e-SPS)” ระหว่างไทยและจีน เพื่อเชื่อมโยงข้อมูลการรับรองด้านสุขอนามัยและสุขอนามัยพืชในรูปแบบดิจิทัล ซึ่งจะช่วยลดระยะเวลาและต้นทุนทางการค้า เพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจสอบย้อนกลับ และส่งเสริมความเชื่อมั่นของผู้บริโภคในตลาดต่างประเทศ โดย มกอช. อยู่ระหว่างการประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในประเทศ เพื่อเตรียมระบบและโครงสร้างข้อมูลให้สามารถเชื่อมโยงกับระบบของจีนได้ในอนาคต
“ความร่วมมือด้านเทคโนโลยีดิจิทัลภายใต้กรอบ SPS ระหว่างอาเซียนและจีน ถือเป็นก้าวสำคัญในการสร้างระบบข้อมูลร่วมที่โปร่งใสและเชื่อถือได้ ซึ่งไม่เพียงช่วยสนับสนุนการค้าสินค้าเกษตรระหว่างภูมิภาค แต่ยังเป็นกลไกสำคัญในการปกป้องสุขภาพของประชาชน พืช และสัตว์อย่างยั่งยืน มกอช. พร้อมทำงานร่วมกับประเทศสมาชิกอาเซียนและจีน เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นประโยชน์ต่อภูมิภาค” นายชัยวัฒน์ กล่าว
