มกอช.เร่งยกระดับมาตรฐานลำไยไทย สกัดปัญหาซัลเฟอร์ไดออกไซด์ตกค้างเกินเกณฑ์ หลังจีนเข้มงวด พร้อมผลักดันนวัตกรรมใหม่ยืดอายุ-รักษาคุณภาพ สร้างความมั่นใจตลาดส่งออก

0
72786

ดร.พงศ์ไท ไทโยธิน รองเลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.) เปิดเผยว่า ลำไยสดเป็นสินค้าเกษตรส่งออกสำคัญลำดับต้นของไทย โดยมีตลาดหลักคือสาธารณรัฐประชาชนจีนมากกว่า 90% รองลงมาคืออินโดนีเซีย

แม้ว่าลำไยสดจะเป็นพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้สูง แต่การรักษามาตรฐานสุขอนามัยและความปลอดภัยตลอดห่วงโซ่การผลิตยังคงเป็นประเด็นสำคัญ โดยเฉพาะกระบวนการรมก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO₂) ที่จำเป็นต่อการป้องกันเปลือกลำไยดำและการยับยั้งเชื้อรา ซึ่งแต่ละประเทศผู้นำเข้ามีข้อกำหนดปริมาณที่อนุญาตแตกต่างกัน

ตลาดจีนซึ่งเป็นตลาดส่งออกใหญ่ที่สุด มีพิธีสารร่วมกับไทยตั้งแต่ปี 2547 กำหนดให้ลำไยสดต้องมาจากสวนที่ได้รับการรับรอง GAP และโรงคัดบรรจุที่ผ่านมาตรฐาน GMP รวมทั้งต้องปลอดจากศัตรูพืช ยาฆ่าแมลง และสารตกค้างไม่เกินค่ามาตรฐาน โดยให้มีปริมาณซัลเฟอร์ไดออกไซด์ตกค้างไม่เกิน 50 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และก้านลำไยยาวไม่เกิน 15 เซนติเมตร ล่าสุด จีนได้เข้มงวดมาตรการตรวจสอบสารซัลเฟอร์ไดออกไซด์ตกค้าง และบังคับใช้กับทุกประเทศที่ส่งออกมายังจีน ทำให้ช่วง 1–2 เดือนที่ผ่านมา มีการตีกลับลำไยไทยหลายครั้งเนื่องจากสารตกค้างเกินค่ามาตรฐาน

ดังนั้นเพื่อแก้ไขปัญหา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้เร่งวิจัยร่วมกับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ คิดค้นนวัตกรรมทดแทนการใช้ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ เช่น การใช้โอโซน การใช้แผ่นฟิล์มคลอรีนไดออกไซด์ (ClO₂) หรือการใช้ถ่านกัมมันต์ (activated charcoal) ระหว่างขนส่ง เพื่อช่วยลดการตกค้างของสารดังกล่าว

นอกจากนี้ มกอช. ได้จัดโครงการสัมมนาเสริมสร้างความรู้กระบวนการรมก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ตามมาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง “หลักปฏิบัติสำหรับกระบวนการรมผลไม้สดด้วยก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (มกษ. 1004-2557)” เพื่อให้ผู้ผลิตเข้าใจกระบวนการตามมาตรฐานและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ช่วยควบคุมปริมาณสารตกค้างให้อยู่ในเกณฑ์ปลอดภัย

พร้อมกันนี้ มกอช. ได้นำผู้ประกอบการจากแหล่งผลิตสำคัญอย่างเชียงใหม่ ลำพูน และจันทบุรี ลงพื้นที่ศึกษานวัตกรรมการรม SO₂ ด้วยถังอัดความดันโดยตรงด้วยระบบบังคับอากาศแบบแนวตั้ง ซึ่งช่วยควบคุมการกระจายก๊าซให้ทั่วถึง ลดสารตกค้าง และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และการรม SO₂ ร่วมกับการอบโอโซน และ เครื่องต้นแบบการรมลำไยสดด้วยโอโซน ณ คณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้

“ความร่วมมือระหว่างกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดย มกอช. กรมวิชาการเกษตร และมหาวิทยาลัยแม่โจ้ในครั้งนี้ มีเป้าหมายเพื่อหาวิธีการที่ช่วยยืดอายุการเก็บรักษาลำไยให้คงความสดและคุณภาพมาตรฐาน เพื่อเป็นทางเลือกใหม่แก่เกษตรกรและผู้ประกอบการ โดยเฉพาะการส่งออกไปยังประเทศจีนที่กำหนดค่าซัลเฟอร์ไออกไซด์ไม่เกิน 50 ppm” รองเลขาธิการ มกอช. กล่าว