สภาผู้บริโภค ผนึกกำลัง 10 โรงเรียน ขับเคลื่อนเยาวชนไทยต้นแบบผ่านโครงการ “Gen กล้าดี – รู้สิทธิ กล้าใช้ เข้าใจการบริโภคอย่างยั่งยืน” รวมพลังบ่มเพาะเยาวชน ตระหนักสิทธิตนเอง สร้างแรงขับเคลื่อนให้แก่เพื่อน โรงเรียน ชุมชนและสังคม พร้อมต่อยอดสู่ “สภาผู้บริโภคเยาวชน”
ประเทศไทยกำลังเผชิญความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างประชากร โดยมีจำนวนเด็กเกิดใหม่ต่ำกว่า 5 แสนคนในปี 2567 ซึ่งเป็นจำนวนต่ำสุดในรอบ 70 ปี จากข้อมูลของสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล เยาวชนไทยจึงถือเป็นขุมพลังที่สำคัญ
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันเยาวชนไทยเผชิญกับการละเมิดสิทธิในหลายรูปแบบ เช่น การเข้าถึงการศึกษาอย่างเท่าเทียม ความปลอดภัยในการใช้สื่อและเทคโนโลยี การถูกเอาเปรียบจากการตลาดที่ไม่เป็นธรรม และการขาดข้อมูลที่ถูกต้องในการเลือกสินค้าและบริการ ปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันของเยาวชน
สภาผู้บริโภคได้ดำเนินโครงการ “Gen กล้าดี – รู้สิทธิ กล้าใช้ เข้าใจการบริโภคอย่างยั่งยืน” เพื่อคุ้มครองสิทธิผู้บริโภคในทุกด้าน โดยมุ่งปลูกฝังให้เยาวชนตระหนักถึงสิทธิของตนเอง ผ่านการสร้างเยาวชนต้นแบบใน 10 โรงเรียน และขยายเครือข่ายสู่การเป็นสภาผู้บริโภคเยาวชนอย่างยั่งยืน
อิฐบูรณ์ อ้นวงษา รองเลขาธิการสำนักงานสภาผู้บริโภค เปิดเผยว่า โครงการ “Gen กล้าดี” ได้ร่วมมือกับ 10 โรงเรียน เพื่อสร้างเยาวชนที่ตระหนักถึงสิทธิและบทบาทของผู้บริโภคที่มีคุณภาพ โดยมีเป้าหมายในการสร้าง “สภาผู้บริโภคเยาวชน” ของประเทศไทย เพื่อปกป้องสิทธิผู้บริโภคอย่างยั่งยืน โครงการนี้เริ่มต้นตั้งแต่ปลายเดือนมิถุนายนถึงกันยายน 2568 โดยจัดกิจกรรมค่าย GEN กล้าดีฯ ระหว่างวันที่ 19-20 กรกฎาคม 2568
ซึ่งได้รับความสนใจจากเยาวชนมัธยมปลายจาก 10 โรงเรียนในกรุงเทพฯ และปริมณฑล ได้รับความสนใจจากเยาวชนระดับมัธยมปลาย (ม.4 – ม.6) จาก 10 โรงเรียนในกรุงเทพฯ และปริมณฑล ประกอบด้วย โรงเรียนพรตพิทยพยัต โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา (มัธยม) โรงเรียนปทุมคงคา โรงเรียนอัสสัมชัญสมุทรปราการ โรงเรียนเทพศิรินทร์ นนทบุรี โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ เตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ โรงเรียนไตรมิตรวิทยาลัย โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชลาดกระบัง โรงเรียนวัดราชโอรส และ โรงเรียนสตรีวัดระฆัง พร้อมมีตัวแทนเยาวชนมากกว่า 50 คน เข้าร่วมเข้าค่ายกับสภาผู้บริโภค เพื่อร่วมปลูกฝังให้ตระหนักถึงสิทธิของตนเอง พร้อมได้รับการสนับสนุนสร้างในการผลิตผลงานสื่อเพื่อสังคมอย่างสร้างสรรค์และมีคุณค่า รวมถึงการมีผู้เชี่ยวชาญเข้ามาให้คำแนะนำในการอย่างใกล้ชิด
ล่าสุด สภาผู้บริโภคได้จัดพิธีมอบโล่และใบประกาศนียบัตรให้โรงเรียนและเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการ พร้อมแสดงผลงานสื่อสร้างสรรค์ของนักเรียน และเปิดตัวหนังสือ “ทำเนียบรุ่น Young Guardians” เพื่อเชิดชูความสามารถของเยาวชน รวมถึงจัดเวทีพูดคุยในหัวข้อ “พลังของการสื่อสารเพื่อสิทธิ” ซึ่งมีผู้แทนจากสภาผู้บริโภค เยาวชน Gen กล้าดี และสภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย นอกจากนี้ สภาผู้บริโภคเตรียมจัดโรดโชว์ใน 10 โรงเรียนต้นแบบต่อเนื่อง เพื่อสร้างเครือข่ายเยาวชนให้แข็งแกร่ง โดยคาดว่าจะมีเยาวชนเข้าร่วมโครงการมากกว่า 1,000 คน
ในช่วงที่ผ่านมา พบว่าเยาวชนเผชิญกับปัญหาหลัก 3 ด้าน ได้แก่ ปัญหาอินเทอร์เน็ตและสัญญาณมือถือ ปัญหาการสั่งของออนไลน์ที่ไม่ตรงปก และการฉ้อโกงในการซื้อบริการ การละเมิดสิทธิผู้บริโภคเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและกว้างขวาง ทำให้เยาวชนรุ่นใหม่มีบทบาทสำคัญในการสื่อสารเชิงสร้างสรรค์ เพื่อถ่ายทอดความรู้ในการคุ้มครองสิทธิผู้บริโภคให้กับสังคม โดยเฉพาะผ่านการทำคลิปและสื่อประชาสัมพันธ์ด้วยเครื่องมือที่ง่าย ใช้ได้กับ Gen รุ่นใหม่และสังคม เพื่อปกป้องสิทธิของตนเอง และเสริมสร้างความร่วมมือกับสำนักงานสภาผู้บริโภคอย่างมีประสิทธิภาพ
ด้านนางสาวสถาพร อารักษ์วทนะ หัวหน้าฝ่ายสื่อสารสาธารณะและประชาสัมพันธ์ สภาผู้บริโภค กล่าวว่า สิทธิผู้บริโภคเป็นเรื่องที่ทุกคนเด็ก และเยาวชน ควรได้รับการเรียนรู้ตั้งแต่ระดับอนุบาล หรือบรรจุในหลักสูตรการเรียนการสอน เพื่อให้ทุกคนเข้าใจและตระหนักถึงสิทธิของตนเองและผู้อื่น โดยโครงการ ‘Gen กล้าดี – รู้สิทธิ กล้าใช้ เข้าใจการบริโภคอย่างยั่งยืน‘ เป็นการทำงานร่วมกับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยมุ่งเน้นการเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับสิทธิผู้บริโภคให้กับเยาวชน พร้อมทั้งขยายองค์ความรู้ไปยังเพื่อนๆ เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องและสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
ทั้งนี้ เด็กและเยาวชนในปัจจุบันมีความสามารถในการผลิตสื่อสูง หากพวกเขาเข้าใจในสิ่งที่ถูกต้อง จะสามารถสร้างสื่อที่ช่วยคุ้มครองสิทธิผู้บริโภคได้ เช่น การซื้อสินค้าออนไลน์และพบว่าสินค้าไม่ตรงตามที่โฆษณา หากพวกเขามีความรู้ในเรื่องนี้ ก็สามารถเรียกร้องสิทธิของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ขณะที่ น้องๆ ทีม“ ฉันก็เป็นผู้บริโภคเหมือนกับทุกคน”จากโรงเรียนวัดราชโอรส ได้รับรางวัลชนะเลิศในการประกวดคลิป ‘GEN กล้าดี‘ ด้วยผลงาน ‘R.O. Radio’ ซึ่งเผยแพร่ความรู้เรื่องสิทธิผู้บริโภค โดยทีมงานระบุว่า การเข้าร่วมโครงการนี้ช่วยให้ใช้วิจารณญาณและเข้าใจสิทธิผู้บริโภคมากขึ้น จากเดิมที่เคยมองว่าสิทธิผู้บริโภคเป็นเรื่องไกลตัวและซับซ้อน แต่เมื่อได้เรียนรู้เรื่องนี้ ตระหนักว่าสามารถเรียกร้องสิทธิของตัวเองเมื่อเผชิญกับความไม่เป็นธรรมได้โดยทีมได้สร้างสื่อเพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับสิทธิผู้บริโภคในภาษาที่เข้าใจง่าย ซึ่งช่วยให้เพื่อนๆ และคนรอบข้างมีความเข้าใจในเรื่องนี้มากขึ้น ทำให้เกิดการตระหนักรู้และเข้าใจว่าสิทธิของผู้อื่นควรได้รับการปกป้องและดูแล ซึ่งไม่ใช่เรื่องยาก แต่เป็นสิ่งที่สามารถทำได้ในชีวิตประจำวันและนำไปต่อยอดในการสร้างสรรค์สื่อเพื่อสังคมต่อไป
