เกษตรชูปลูกพืชใช้น้ำน้อย พร้อมถ่ายทอดเทคโนโลยีเหมาะสมในงาน Field Day ที่หนองบัวลำภู หวังกระตุ้นเกษตรกรหันมาปลูกหลังฤดูทำนา ลดปัญหาเผาในพื้นที่เกษตรอย่างมีประสิทธิภาพ
ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทยมาช้านาน ปัจจุบันมีพื้นที่ปลูกข้าวทั่วประเทศประมาณ 65 ล้านไร่ ในปี 2562 ได้ผลผลิตข้าวรวมประมาณ 33 ล้านตันข้าวเปลือก สร้างรายได้ให้กับประเทศไทยเป็นจำนวนมาก ซึ่งภายหลังจากการเก็บเกี่ยวผลผลิตมีปริมาณตอซังฟางข้าวประมาณ 42 ล้านตัน ซึ่งสามารถใช้เป็นปุ๋ยบำรุงนาข้าวในฤดูกาลผลิตต่อไปได้ คิดเป็นมูลค่าของธาตุอาหารหลัก (NPK) ประมาณ 44,886 ล้านบาท ซึ่งส่วนใหญ่พบว่าเกษตรกรมักเผาตอซังข้าวก่อนจะเริ่มต้นปลูกพืชรอบใหม่ เนื่องจากสะดวกในการเตรียมพื้นที่ และขาดความรู้ในการใช้ประโยชน์จากตอซังข้าว ทำให้ต้องสูญเสียธาตุอาหาร คิดมูลค่ากว่า 11,468 ล้านบาทต่อปี ในขณะที่เกษตรกรมีต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้นเนื่องจากต้องซื้อปุ๋ยมาใช้ และยังทำให้เกิดมลพิษทางอากาศอีกด้วย
นายชาตรี บุญนาค รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรตระหนักดีถึงปัญหาดังกล่าว จึงร่วมกับหน่วยงานสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในจังหวัดหนองบัวลำภูจัดงาน “วันถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อเริ่มต้นฤดูกาลผลิตใหม่ (Field Day) วันสาธิตการปลูกพืชหลังฤดูทำนา” ขึ้น ในวันที่ 8 มกราคม 2563 ณ ศูนย์ ศพก. เครือข่ายเลม่อนทรีฟาร์ม หมู่ที่ 2 ตำบลด่านช้าง อำเภอนากลาง จังหวัดหนองบัวลำภู เพื่อถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการปลูกพืชหลังฤดูทำนา การใช้ประโยชน์จากตอซังข้าว เทคโนโลยีการผลิตใหม่ๆ ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่
ตลอดจนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างเกษตรกรด้วยกันเอง และนักวิชาการจากหน่วยงานต่างๆ ซึ่งคาดหวังว่าเมื่อเกษตรกรตระหนักถึงปัญหาดังกล่าวและได้เรียนรู้วิธีการใช้ประโยชน์วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรแล้ว จะสามารถนำความรู้ไปปรับใช้ในพื้นที่เพาะปลูกของตนเองได้ เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนการผลิต และยังช่วยลดการเผาในพื้นที่เกษตรลงได้อย่างเป็นรูปธรรมอีกด้วย
ด้านนายกมล โสพัฒน์ เกษตรจังหวัดหนองบัวลำภู กล่าวว่า ปัจจุบันจังหวัดหนองบัวลำภู มีพื้นที่ปลูกข้าวประมาณ 7 แสนไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 420 กิโลกรัมต่อไร่ ต้นทุนการผลิตไร่ละ 3,350 บาท และยังพบว่าเกษตรกรยังมีการเผาตอซังข้าวหลังฤดูกาลทำนา และขาดการปรับปรุงบำรุงดิน ส่งผลทำให้ได้ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ผลผลิตข้าวต่ำ และต้นทุนการผลิตสูง จังหวัดหนองบัวลำภู ได้เล็งเห็นความสำคัญ จึงร่วมบูรณาการการทำงานเพื่อแก้ปัญหาฯ ดังกล่าว ผ่านการจัดงานวันถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อเริ่มต้นฤดูกาลผลิตใหม่ (Field Day) และวันสาธิตการปลูกพืชหลังฤดูกาลทำนาขึ้น
โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อกระตุ้นให้เกษตรกรเริ่มต้นการผลิตในปีการเพาะปลูกใหม่โดยใช้เทคโนโลยีและภูมิปัญญาที่มีความเหมาะสมกับพื้นที่ เกษตรกรได้รับบริการด้านการเกษตรจากหน่วยงานต่าง ๆ รวมทั้งเพื่อให้เกษตรกรรู้จักและใช้ประโยชน์จากศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร และศูนย์เครือข่ายที่มีอยู่ในพื้นที่ เกษตรกรเป้าหมายเข้ารับการถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยี จำนวน 200 ราย ซึ่งได้นำเทคโนโลยีด้านการเกษตรที่เหมาะสมกับพื้นที่นาข้าวมาถ่ายทอดในรูปแบบสถานีถ่ายทอดความรู้ จำนวน 6 สถานี ได้แก่ 1) การผลิตสารชีวภัณฑ์ 2) การผลิตผักอินทรีย์ 3) การผลิตเห็ดฟางกองเตี้ย 4) การผลิตปุ๋ยหมักชีวภาพ 5) การปลูกพืชหลังนา และ 6) การเพาะพันธุ์ปลาเคลื่อนที่
นอกจากนี้ ภายในงานยังมีนิทรรศการรณรงค์การหยุดเผาในพื้นที่การเกษตร และการให้บริการวิชาการด้านการเกษตรจากหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รวมถึงการสาธิตการปลูกพืชหลังนา การไถกลบตอซังข้าว แสดงเครื่องจักรกลการเกษตร จากบริษัทเอกชน และการจำหน่ายสินค้าและผลผลิตทางการเกษตรของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร Young Smart Farmer และกลุ่มเกษตรอินทรีย์ในพื้นที่อีกด้วย
